Chính thức có hiệu lực từ ngày 14/1/2019, Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đang và sẽ tác động tích cực đến các hoạt động kinh tế – xã hội của Việt Nam, trong đó có lĩnh vực du lịch.
Được biết, năm 2020, Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch được Tổng cục Du lịch giao thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, điều tra trực tuyến về tác động của CPTPP đối với ngành du lịch.
Ở nhiệm vụ lần này, đối tượng trả lời phiếu là giảng viên các trường đại học, nghiên cứu viên các viện nghiên cứu, lãnh đạo và cán bộ, chuyên viên đơn vị quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế, tài chính, thương mại, kế hoạch và đầu tư, công thương, du lịch… Mới đây, Viện Nghiên cứu và Phát triển du lịch cho hay, mặc dù CPTPP không có chương, điều, khoản, mục, phụ lục nào quy định trực tiếp cho ngành du lịch, nhưng du lịch là ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao nên sẽ chịu tác động bởi Hiệp định thông qua các ngành, lĩnh vực có liên quan khác.
Với kết quả nghiên cứu cho thấy, có 3 khía cạnh được đánh giá sẽ chịu tác động cao bởi CPTPP là: Doanh nghiệp du lịch, đầu tư phát triển du lịch, chính sách phát triển du lịch. Đối với thị trường khách quốc tế, 73,8% phiếu điều tra của chuyên gia cho rằng, thị trường khách quốc tế từ các nước thành viên CPTPP sẽ chịu tác động cao và rất cao bởi Hiệp định.
Trong đó, một số thị trường khác sẽ tăng mạnh nhất là Nhật Bản, Australia và Canada, bởi đây vốn là những thị trường gửi khách truyền thống của Việt Nam những năm qua. Malaysia, Singapore và Brunei là những thị trường gần nên cũng sẽ có những thay đổi, lượng khách đến Việt Nam sẽ tăng lên theo chiều hướng tích cực.
Một số thị trường xa như Mexico, Chile, Peru được đánh giá sẽ ít chịu tác động bởi Hiệp định, do khoảng cách địa lý và kết nối đường bay. Nếu Việt Nam và các quốc gia này hợp tác mở đường bay kết nối trực tiếp có thể lượng khách sẽ tăng lên đáng kể trong thời gian tới…
Ngoài ra, CPTPP chủ yếu quy định thuế quan, hải quan cho các ngành hàng xuất nhập khẩu qua biên giới, trong khi đó, du lịch là ngành kinh tế đặc biệt, sản xuất và xuất khẩu tại chỗ hàng hóa và dịch vụ du lịch. Do đó, có thể sự tác động của Hiệp định đối với lĩnh vực thuế, hải quan liên quan đến ngành du lịch chưa rõ ràng. Tuy nhiên, một số ngành hàng liên quan đến chuỗi giá trị đầu vào như nông sản, thực phẩm, thiết bị – nội thất của khách sạn, nhà hàng… hay những cửa hàng miễn thuế cho khách du lịch quốc tế có thể sẽ chịu tác động mạnh bởi các quy định của CPTPP về thuế quan, hải quan…
Căn cứ vào nội dung Hiệp định quy định các điều, khoản có liên quan đến du lịch và các chính sách, pháp luật về du lịch, liên quan đến du lịch… nhóm nghiên cứu đã đề xuất Khung tiêu chí đánh giá tác động của CPTPP đối với ngành du lịch. Ông Trịnh Quốc Anh – Cục Hợp tác quốc tế (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch VH-TT&DL) – cho biết, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL đã ban hành Quyết định số 701 về việc thực hiện CPTPP, trong đó nêu rõ những nhiệm vụ mà Bộ và các ngành, tổng cục, đơn vị, trong đó có Tổng cục Du lịch cần thực hiện. Bộ sẽ nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của CPTPP đối với các quy định, pháp luật của Việt Nam để từ đó rà soát, điều chỉnh, xây dựng khung pháp lý, quy chế phù hợp; nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực du lịch.
Hahalolo Tổng hợp
